Honderden shirts en talloze verhalen in de nieuwe Eredivisie Shirt Bijbel

Voetbalmagazine SANTOS heeft speciaal voor het Eredivisie Shirt Festival een Eredivisie Shirtbijbel gemaakt. Een prachtig tijdschrift waarin de bijzondere ontwerpen, de clubkleuren, de verhalen en de anekdotes van alle 54 clubs uitvoerig wordt belicht. 

De Eredivisie Shirt Bijbel is online te bestellen op Santosonline.nl (€9,99 excl. verzending) 

Origineel bericht vanuit SANTOS:

Honderden shirts, talloze verhalen

Voetbalshirts zijn mode tegenwoordig. Straatmode, haute couture, oude mannenmode, hipstermode, high fashion, sportschoolmode of doodgewone mode voor thuis op de bank. Wij van SANTOS vinden het allemaal prima.

Toen de Eredivisie CV ons vroeg of we een tijdloze voetbalshirtbijbel wilden maken, met alle clubs erin die ooit in de eredivisie hebben gespeeld, hoefden we niet lang na te denken. Natuurlijk wilden we dat. Een beter onderwerp bestaat haast niet.

We wilden ook een grote voetbalshirtverkiezing, een voetbalshirtdatabank en een voetbalshirttentoonstelling. Te gek, vonden wij. Het voetbalshirt heeft lang in het verdomhoekje gezeten, op festivals en feesten mag je ze soms niet eens aan, maar dat begint eindelijk te veranderen.

De lancering van nieuwe voetbalshirts is vaak een enorme happening, compleet met influencers, gelikte campagnes en allerlei nostalgische verhandelingen. In Nederland mogen bij veel clubs de supporters meepraten over het ontwerp: het aantal complete mislukkingen wordt daardoor steeds kleiner. (Wat ergens best jammer is.)

Online handelaren zoals Classic Football Shirts zijn enorm groot geworden de laatste jaren. In Nederland maakt COPA al tijden schitterende retro-varianten. De grote sportmerken vechten jaarlijks om de beste, meest waardevolle clubs ter wereld. En waar je vroeger naar pakweg Milaan of Manchester moest om je droomshirt te bemachtigen, zijn de shirts van de grote clubs tegenwoordig overal te koop.

Aan voetbalshirts kleeft ook veel heerlijke nostalgie natuurlijk. Struinen door de complete geschiedenis van de eredivisie was een monnikenwerk, historicus Gerard van den Houten hielp ons aan beeldmateriaal van álle shirts die ooit zijn gedragen, en Joeri Gosens maakte er prachtige afbeeldingen van.

De kenners Floor Wesseling (fetisjist/ontwerper) en Jesse Rabbeljee (fetisjist/verzamelaar) waren een onuitputtelijke bron van informatie én prachtige shirtjes. We belden met verzamelaars en kenners van tal van clubs. We verzopen in kraagjes, boordjes, kleuren, emblemen en vergeten shirtsponsors.

We ontdekten dat veel clubs geregeld van kleur wisselden. Soms door een fusie, of om de banden met de stad of gemeente aan te halen. Soms ook ordinair voor het geld: in de jaren ’80 gingen traditieclubs als Cambuur, Willem II en Veendam opeens in de kleuren van de sponsor spelen. Een frats die meestal kort duurde, maar toch. Tegenwoordig wordt er streng over gewaakt, door speciale shirtcommissies zelfs.

Ook mooi: de tijden dat er geregeld iets fout ging met de productie van shirts. Bij Feyenoord zat het clublogo van Puma soms gespiegeld op de borst. Bij Ajax speelden ze de Europa Cup-finale van 1972 tegen Internazionale in shirts met een veel te smalle rode baan. Kledingmerk Le Coq Sportif had beloofd de shirts gratis te leveren. Maar eenmaal bezorgd, bleek de baan vele centimeters te smal.

Uitshirts zijn een verhaal op zich. Vroeger werden die lukraak gekozen: het was maar net wat de plaatselijke sportzaak nog op voorraad had liggen. Pas aan het eind van de jaren ’70 kwam er wat lijn in de uittenues, die steeds vaker een clubembleem hadden, en vanaf het begin van de jaren ’80 ook een sponsor.

Als het om favoriete shirtjes gaat, is het vaak maar net in welk decennium je opgroeide. De jaren ’70 waren nog echt klassiek, meestal van katoen. De jaren ’80 waren de hoogtijdagen van de eerste shirtsponsors.

In de jaren ’90 werd het voetbalshirt echt mode – en clubs ontdekten de commerciële waarde bovendien. Shirts werden steeds vaker verkocht in de fanshops, óók bij kleinere clubs. Ontwerpers gingen vaak helemaal los met de gekste patronen: neem alleen al het beroemde matrasshirt van Ajax en Umbro.

De jaren ’00? Allemaal nieuwe technische foefjes en een enorm ruime pasvorm. De jaren ’10? Shirts werden steeds stijlvoller en fraaier afgewerkt. De wereld van de voetbalshirts kende in al die jaren zijn eigen trends en golfbewegingen, van oversized tot slim fit, van hysterisch druk tot heel basic.

Maar of een voetbalshirt nou mooi is of juist heel lelijk: aan ieder shirt kleeft een verhaal, een anekdote, een tijdperk. In dit boek verdrink je erin.