Spreekbeurt

De Eredivisie is de hoogste voetbalcompetitie van Nederland en staat in het buitenland vooral bekend als een aantrekkelijke en doelpuntrijke competitie. Wist jij bijvoorbeeld dat er in de Eredivisie relatief vaak wordt gescoord? Afgelopen seizoen (2021/22) gemiddeld 2,9 doelpunten per wedstrijd. Dat is meer dan in de Spaanse La Liga (2,5), Franse Ligue 1 (2,8) of Engelse Premier League (2,8). Daarnaast staat de Eredivisie natuurlijk bekend om de vele talenten die zich hier in de kijker spelen van de grote topclubs. Niet alleen Nederlandse spelers (denk aan Frenkie de Jong, Georginio Wijnaldum, Donyell Malen en Tyrell Malacia), maar ook buitenlandse spelers als Zlatan Ibrahimovic, Luis Suárez, Hirving Lozano, Luis Sinisterra en vele anderen.

Het ontstaan

Het ontstaan van de Eredivisie gaat ver terug in de tijd. De voorloper van de Eredivisie was de kampioenscompetitie. Al sinds 1888 wordt er officieus gestreden om het Nederlands kampioenschap. Met ingang van het seizoen 1898/'99 werd dit officieel, waarna Concordia uit Rotterdam zich als eerste landskampioen van Nederland mocht noemen. Na de introductie van het betaald voetbal in 1954 werd twee jaar later de Eredivisie officieel opgericht. Zodoende zijn sinds 1956 de sterkste clubs van Nederland verenigd in één landelijke competitie.

Voetbal zit diepgeworteld in onze samenleving

Er is geen sport in Nederland die zo dicht bij de Nederlander staat. Bijna 94% van de Nederlandse inwoners woont hooguit drie kilometer van een voetbalveld. En naast de voetbalvelden zijn er natuurlijk de straatnamen, de sportpagina’s in de kranten en is ‘ons’ voetbal bekend in het buitenland.

Historie: sinds 1888

Al sinds het jaar 1888 wordt er in Nederland gestreden om het landskampioenschap. RC & FC Concordia uit Rotterdam was de eerste club die kampioen van Nederland werd. De titel werd behaald via het spelen van een kampioenscompetitie, waarin de kampioenen van verschillende districten tegen elkaar uitkwamen. Pas met de officiële start van de Eredivisie in 1956/’57 kwam een einde aan die plaatselijke indeling. Vanaf dat seizoen speelden de sterkste clubs in één competitie: de Eredivisie.

In het eerste seizoen bestond de Eredivisie uit de volgende 18 clubs: Ajax, Amsterdam, BVV, DOS, Eindhoven, Elinkwijk, sc Enschede, Feyenoord, Fortuna ’54, GVAV, MVV, NAC, NOAD, PSV, Rapid JC, Sparta, VVV en Willem II. Van dit rijtje clubs hebben alleen Ajax, Feyenoord en PSV voortdurend in de Eredivisie gespeeld.

Ook FC Utrecht, dat voortkomt uit een samenvoeging van DOS, Elinkwijk en Velox in 1970, heeft altijd in de Eredivisie gespeeld. Terwijl sommige clubs regelmatig heen en weer pendelen tussen Eredivisie en Eerste Divisie zijn er ook enkele voetbalclubs die nooit in de Eredivisie zijn uitgekomen. Van de huidige profclubs zijn dat bijvoorbeeld Top Oss en Almere City FC.

Vanaf de start in 1956 tot de dag van vandaag bestaat de Eredivisie uit 18 clubs, alleen in de periode 1962 tot 1966 werd hiervan afgeweken en streden slechts 16 teams om de titel.

De eerste kampioen van de Eredivisie was Ajax. In totaal (inclusief de kampioenschappen van vóór de invoering van de Eredivisie ) hebben de Amsterdammers 36 landstitels bij elkaar gevoetbald. Ook PSV (24 titels) en Feyenoord (15) wisten zich meerdere malen tot beste club van Nederland te kronen. Landstitels voor clubs buiten Ajax, PSV en Feyenoord komen weinig voor. In de Eredivisie (sinds 1956) wisten alleen DOS (1958), Sparta Rotterdam (1959), DWS (1964), AZ (1981 en 2009) en FC Twente (2010) er in te slagen om de kampioensschaal te veroveren. De prestatie van DWS is helemaal opvallend, de club uit Amsterdam promoveerde in het seizoen 1962/63 naar de Eredivisie om het seizoen daarna meteen kampioen te worden.

Sinds 1985 ontvangt de kampioen een zilveren schaal voor het behaalde kampioenschap. Voor iedere tien landstitels die een club verovert, mag een ster op het shirt worden gedragen. In Nederland zijn dat alleen Ajax (3 sterren), PSV (2 sterren) en Feyenoord (1 ster).

In de meer dan 66 jaar dat de Eredivisie bestaat, zijn vele records gevestigd en verbroken. Toch lijken sommige records voor de eeuwigheid. Het aantal van 43 doelpunten dat PSV’er Coen Dillen in het eerste Eredivisieseizoen (1956/’57) maakte, is nog altijd niet verbeterd.

Ook het record van het snelste doelpunt in de Eredivisie staat al sinds 1982 vast: op 20 maart van dat jaar scoorde Koos Waslander al na 8 seconden tijdens de wedstrijd NAC-PEC Zwolle. Het record van de meeste doelpunten in één wedstrijd door één speler gescoord is van meer dan 15 jaar terug: Afonso Alves wist in 2007 namens sc Heerenveen zeven keer te scoren tegen Heracles Alemlo.

Willy van der Kuylen is topscorer aller tijden van de Eredivisie, hij maakte liefst 311 doelpunten (waarvan 308 voor PSV en 3 voor MVV). De meest doelpuntrijke wedstrijd in de Eredivisie is – ook letterlijk – een klassieker: Feyenoord-Ajax eindigde in 1960 met de uitslag 9-5.

De grootste overwinning komt op naam van Ajax. Op 24 oktober 2020 won Ajax met maar liefst 0-13 van VVV-Venlo. Het oude record dateerde van 19 mei 1972 en was ook van de club uit Amsterdam. Destijds werd er van Vitesse gewonnen met 12-1. De Amsterdammers wisten ook de meeste doelpunten in een seizoen te maken: 122 in 1966/’67.

Wil je echt alle details over de Eredivisie weten? De Bosatlas van het Nederlandse Voetbal neemt je mee op reis langs de velden in kaart én beeld. Bekijk en lees over de duizenden clubs, de stadions en de complete infrastructuur van het voetbal. Er is aandacht voor prof- en amateurvoetbal, (kunst)grasvelden, de prestaties in het buitenland, clubculturen en de media.

Ook is te zien dat het Nederlandse voetbal in de Eerste Wereldoorlog met bijna 200 nieuwe clubs uitgroeit tot een heuse volkssport. Verder komen onderwerpen als salarissen, transfers, de talloze fans, veiligheid en maatschappelijke betrokkenheid aan bod. De Bosatlas van het Nederlandse voetbal is tot stand gekomen in samenwerking met de Eredivisie CV, Coöperatie Eerste Divisie en de KNVB.

Klik hier voor meer informatie over de Bosatlas van het Nederlandse voetbal.

Voor het voetbal gelden onder het bewind van de spelregelcommissie van de FIFA over de gehele wereld dezelfde spelregels. Bekijk hier de belangrijkste spelregels.